2. BÖLÜM
Canlıların Yapısında Bulunan Temel Bileşikler
1. Canlıların Yapısını Oluşturan Organik ve İnorganik Bileşikler
SORU : Ait olduğu elementin özelliğini taşıyan en küçük yapıya ne denir
CEVAP : Atom
Her element belli bir atom çeşidi içerir.
SORU : Kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan saf maddelere denir.
CEVAP : element
SORU :Kovalent bağlarla bir arada tutulan iki ya da daha fazla sayıdaki atom, neyi oluşturur.
CEVAP :molekülü
Günümüzde kimyagerler doğada bulunan birçok elementi tanımlamışlardır. Altın, bakır, karbon ve oksijen bu elementlerden
bazılarıdır.
SORU : Belirli oranda bir araya gelen ve iki ya da daha fazla element içeren saf maddeye ne denir
CEVAP :bileşik
Örneğin sofra tuzu olan sodyum klorür (NaCI); sodyum (Na) ve klor (Cl) elementlerinin aynı oranında birleşiminden oluşan bir bileşiktir. Saf sodyum bir metal, saf klor ise zehirli bir gazdır. Buna karşılık kimyasal olarak birleşen sodyum ve klor, besin olarak yenilebilen bir bileşik oluşturur. Bu basit örnek, maddenin yeni özelliklere sahip olacağını göstermektedir. Bir bileşik, onu oluşturan elementlerin özelliklerinden farklı özelliklere sahiptir. Bileşiklerin temelini atomların oluşturması gibi, canlıların temelini de
hücreler oluşturur.
SORU :canlı olabilen en küçük madde topluluğuna ne denir
CEVAP :Hücre
Doğada bulunan 25 elementin yaklaşık %20-25’i bir canlının sağlıklı olarak gelişip üreyebilmesi için gereklidir. Bu elementlerin canlılar için zorunlu olduğu bilinmektedir.
SORU :Elementlerin dördü karbon (C), oksijen (O), hidrojen (H) ve azot (N) elementleri olup bunlar canlı maddenin yaklaşık ne kadarını oluşturur.
CEVAP :%96’sını
SORU : Fosfor (P), kükürt (S), kalsiyum (Ca), potasyum (K) ve diğer birkaç element de geriye kalan yaklaşık ne kadarlık kısmı oluşturur.
CEVAP :%4’lük
SORU : Canlıların molekül çeşitliliğinin asıl sorumlusu nedir
CEVAP :karbon atomudur.
SORU :Bir canlıyı oluşturan temel bileşikler, kaç grupta incelenir
CEVAP :organik ve inorganik olmak üzere iki grupta incelenir
SORU :Bunların miktarı, neye göre farklılık gösterir.
CEVAP :hücrenin yapısına ve görevine göre
Canlıları oluşturan temel bileşikler şu şekildedir (Şema 1.1):
A. Canlılardaki İnorganik Bileşikler
SORU :Bu bileşikler, nasıl bileşiktir
CEVAP :canlı organizmaların sentezleyemeyip dışarıdan hazır olarak aldığı bileşiklerdir.
SORU :Canlılar bu bileşikleri nereden alır.
CEVAP :topraktan, sudan, havadan ve diğer canlılardan
SORU :İnorganik bileşikler sindirime uğramadan nereden geçer,
CEVAP :hücre zarından
SORU : nereye katılır
CEVAP : hücrenin yapısına
SORU :metabolik faaliyetlerde ne olarak rol
oynar.
CEVAP :düzenleyici
SORU : hücresel solunumda enerji elde etmek amacıyla kullanılır mı
CEVAP :Hayır
SORU :Canlı organizma için gerekli başlıca inorganik bileşikler nelerdir
CEVAP :su, mineraller, asitler, bazlar ve tuzlardır.
1. Suyun Canlılar İçin Önemi
Dünya yüzeyinin büyük bir kısmı su ile kaplıdır. Bilim insanlarının uzayda yaşam olup olmadığını anlamak için araştırdıkları ilk molekül, sudur.
SORU : Hücrelerin içerdiği su miktarı, neye göre farklılık gösterir.
CEVAP : bulunduğu yere ve işlevine
SORU : Hücrelerin, bulunduğu canlıya göre ne kadarı sudur.
CEVAP : yaklaşık %70-95’i
SORU : Suyu hangi elemntler oluşturur
CEVAP : hidrojen ve oksijen
SORU : Su, kaç oksijen ve hidrojen elemntinden oluşur
CEVAP : bir oksijen ve iki hidrojen elementinden oluşur.
SORU : Nötr olan su molekülü, (-) yüklü oksijen ile (+) yüklü hidrojen atomları arasındaki hangi kuvvetle oluşur.
CEVAP :çekim kuvvetiyle
SORU : Bir su molekülündeki hidrojen atomu ile diğer su molekülündeki oksijen atomu
arasında ne bağı (element )kurulur (Görsel 1.31).
CEVAP : hidrojen bağı
SORU : Su moleküllerini bir arada tutan hidrojen bağlarının çekim gücüyle hangi kuvvet meydana gelir.
CEVAP : kohezyon kuvveti
SORU : Kohezyon sayesinde bitkiler kökleriyle aldıkları neleri su moleküllerini yapraklara kadar nasıl taşıyabilir.
CEVAP : kopmayan bir sütun hâlinde
SORU : Aynı zamanda kohezyon kuvveti, su üzerinde ne oluşturur.
CEVAP :bir yüzey gerilimi
SORU : yüzeydeki su molekülleri alttaki diğer su moleküllerine ne bağlıdır
CEVAP :hidrojen bağı ile
SORU : Bu durum suyun hava ile temasta olan yüzeyini kırmayı zorlaştırır ve su yüzeyinde ne oluşturur.
CEVAP :yüzey gerilimi
Çünkü Bazı böcekler bu gerilimden yararlanarak su üzerinde yürür (Görsel 1.32).
SORU : Suyun farklı bir moleküle tutunmasına ne denir.
CEVAP :adhezyon kuvveti
Suyun bitkide taşınırken odun borularının duvarlarına tutunması bu duruma
örnektir.
2. Asit ve Bazların Canlılar İçin Önemi
Günlük hayatta kullandığımız sabun, tuz ruhu, gazoz, sirke, sebze ve meyve yapısında asit ya da baz maddeler bulunmaktadır.
SORU : Suda çözündüklerinde hidrojen (H+) iyonu veren maddelere ne denir.
CEVAP :asit
Örneğin hidroklorik asit (HCI) suda çözünerek hidrojen (H+) ve klor (CI-) iyonlarına dönüşür:
Günlük yaşantımızda beslenmemize dikkat etmediğimizde vücudumuzda biriken asit bizi rahatsız eder. Bu durumda baz içeren besinlerle beslenilmesi ve bol su tüketilmesi gerekir. Vücut hücrelerimiz değişken çevre şartlarına uyum yeteneği geliştirir. Örneğin asitli bir şey tükettiğimizde salgıladığımız tükürük aslında asidi dengeleyebilmek içindir.
SORU : Asitler, mavi turnusal kâğıdını hangi renge çevirir
CEVAP :kırmızıya
SORU : Asitler bazlarla tepkimeye girince ne oluşur,
CEVAP :tuz ve su
SORU : kuvvetli asitler nasıldır
CEVAP : tahriş edicidir.
SORU : Asitlerin seyreltik çözeltilerinin tatları nasıldır
CEVAP :ekşidir
Örneğin limon (Görsel 1.33), elma (Görsel 1.34), vişne (Görsel 1.35) vb. meyveler asit içerirler.
SORU : Suya hidroksit iyonu (OH-) vererek iyonlaşan bileşiklere ne denir.
CEVAP :baz
Örneğin sodyum hidroksit (NaOH) suda çözünerek hidroksit (OH-) ve sodyum
(Na+) iyonlarına dönüşür. Yumurtanın akı, çamaşır suyu vb. baziktir:
SORU : Bu pH değerini ölçmek için ne kullanılır.
CEVAP : pH cetveli
SORU : pH cetveli hangi aralıktadır.
CEVAP : 0-14
SORU : pH 0-7 arası nedir
CEVAP :asit
SORU : pH 7 nedir
CEVAP : nötr
SORU : pH 7-14 arası nedir
CEVAP : baziktir
SORU : pH 7’den 0’a doğru gidildikçe asitlik derecesi ne olur
CEVAP :artar (Görsel 1.36).
SORU : pH değeri organizma için çok önemlidir. Biyokimyasal tepkimelerin gerçekleşebilmesi için pH değerinin nasıl olması gerekir.
CEVAP : belirli bir düzeyde tutulması
SORU : pH değerindeki çok az bir değişiklik bile biyokimyasal tepkimeleri nasıl etkiler.
CEVAP : olumsuz
SORU : Bu nedenle pH değerinin nasıl olması gerekir.
CEVAP : sabit kalması
Örneğin insan kanının optimum (ideal) pH değeri 7,4’tür. İnsan kanının pH değeri 7’ye düşerse ya da 7,8’in üstüne çıkarsa ölüm olayı meydana gelir. Kanın pH değerinin değişmeden kalması, homeostazi sağlanarak metabolizmanın düzgün işlemesinde önemlidir.
SORU : Ayrıca asit-baz dengesini, neler sağlar.
CEVAP : suda iyi çözünen karbonik asit ve amonyak gibi tampon çözeltiler
Örneğin kandaki asitlik azalırsa karbonik asit (H2 CO3 ), hidrojen (H+) ve bikarbonat HCO3
iyonlarına ayrışır. Artan H+ iyonları kandaki asitliği artırarak normale dönmesini sağlar:
Kandaki asitlik artarsa bikarbonat iyonları fazla olan hidrojenleri kendine bağlar ve asitlik azalarak normale döner:
Tükettiğimiz besinlerin pH değeri sağlığımız için önemlidir. Örneğin asit ağırlıklı beslenme midemizin pH değerini düşürerek mide dokularımızın zarar görmesine neden olabilir.
3. Tuzların Canlılar İçin Önemi
SORU : Asitler ve bazlar tepkimeye girdiğinde, asidin H+ iyonu ile bazın OH- iyonu ne olur
CEVAP : birleşir.
SORU : Nötrleşme tepkimesi denilen bu olay sonucu ne oluşur:
CEVAP : tuzlar
Genellikle hücrede ve hücreler arasındaki sıvılarda çeşitli tuzlar bulunur. Tuz oranının belirli sınırları aşması yaşamsal faaliyetleri tehlikeye sokar.
SORU : Tuzlardan en önemlileri hangileridir.
CEVAP : sodyum, potasyum, kalsiyum ve magnezyum tuzlarıdır
SORU : Tuzlar canlının yapısına nasıl girer
CEVAP : suda çözünmüş hâlde girer (Görsel 1.37).
SORU : Çeşitli tuzların, hücre içi ve hücre dışı sıvılarda miktarı aynı mıdır
CEVAP : farklıdır.
Bu tuzların vücut sıvısındaki oranının belirli sınırlar arasında tutulması canlı için
oldukça önemlidir.
SORU : Tuzlar asit-baz dengesinin sağlanması için hücrede neyin düzenlenmesinde etkilidir.
CEVAP : su alışverişinin
SORU : Eğer hücrenin içinde tuz oranı yüksekse ne olur
CEVAP : hücre içine su girer.
SORU : Hücre dışındaki ortamın tuz oranı daha yüksek ise hücre içindeki su, ne olur
CEVAP : dışarı çıkar.
Tuzun fazla tüketilmesi yüksek tansiyona, bağırsak iltihaplanmasına kalp ve böbrek rahatsızlıklarına neden olabilir.
Tuzun gereğinden az tüketilmesi kan şekerinin yükselmesi ve yorgunluk gibi sorunları oluşturabilir.
4. Minerallerin Canlılar İçin Önemi
SORU : suyla ve besinlerle aldığımız inorganik maddeler nelerdir.
CEVAP : Mineraller,
SORU : Vücudumuzda bulunur mu
CEVAP : az miktarda bulunmasına karşın dışarıdan sürekli alıp kullanmak zorunda olduğumuz maddelerdir
SORU : Mineralleri nasıl dışarı atarız,
CEVAP : ter, idrar ve dışkı ile
SORU : bu nedenle ne olur
CEVAP : mineral kaybımız olur.
SORU : Mineral dengesinin sağlanması için besinlerin ve suyun vücuda nasıl alınması gerekir.
CEVAP : yeterli miktarda ve düzenli olarak
SORU : Mineraller bileşik enzimlerin yapısına katılarak enzimi nasıl etkiler
CEVAP : aktive eder.
Bu nedenle canlılık için çok önemlidir. Organizmada canlılığın devamı için alınması gereken mineraller; demir (Fe), iyot (I), flor (F), kalsiyum (Ca), fosfor (P), sodyum (Na), potasyum (K), klor (Cl), kükürt (S), çinko (Zn) ve magnezyumdur (Mg).
Kalsiyum: 
SORU : Kalsiyumun vücuda faydaları
CEVAP : Kas kasılması, sinir iletimi, kanın pıhtılaşması, diş ve kemiklerin sertleşmesi ve büyümesi için gereklidir
SORU : Kalsiyum vücuda nasıl alınır
CEVAP : besinlerle
SORU : vücuda alındıktan sonra ne olur
CEVAP : D vitamini varlığında emilerek kana karışır
SORU : Kalsiyum eksikliği nedeniyle yetişkinlerde hangi hastalık görülebilir
CEVAP : osteoporoz (Görsel 1.38) denilen kemik erimesi
SORU : küçük çocuklarda kalsiyum ve D vitamini eksikliğine bağlı olarak hangi hastalık görülebilir
CEVAP : raşitizm (Görsel 1.39) hastalığı ortaya çıkar.
SORU : Kalsiyumun normalden fazla alınması da neye neden olabilir.
CEVAP : eklemlerde kireçlenmeye
Demir: 
SORU : Demir vücudumuzda nerelerde bulunur
CEVAP : Kanın yapısındaki alyuvar içinde bulunan hemoglobinde ve bazı solunum enzimlerinde bulunur.
SORU : Demir, alyuvarların yapısındaki hemoglobin molekülünün yapısına katılarak neyi sağlar.
CEVAP : oksijen taşınmasını
SORU : Vücuda yeterli demir alınamaması durumunda, ne olur
CEVAP : hemoglobin sentezlenemez.
SORU : Bunun sonucunda ne olur
CEVAP : kan ile hücrelere yeterli oksijen taşınamaz ve kansızlık (anemi) (Görsel 1.40) ortaya çıkar.
Fosfor:
SORU : nerde yer alır
CEVAP : Hücreye enerji sağlayan ATP molekülünde ve nükleik asitlerin (DNA, RNA) yapısında yer alır
SORU : Hangi yapılara katılır
CEVAP : Kemik ve dişlerin
SORU : Görevi nedir
CEVAP : Hücre yapısı ve fonksiyonlarında görevi vardır.
Sodyum, :
SORU : Vücudumuzda hangi durumlarda etkilidir
CEVAP : Hücrenin su alışverişinde ve sinir sisteminin çalışmasında etkilidir.
SORU : Görevi nedir
CEVAP : Sodyum, pH ve su dengesinin sağlanmasında görev alır.
SORU : Yetersizliği durumunda ne olur
CEVAP : kaslarda kramp oluşumuna, sinirsel iletimin aksamasına neden olur.
SORU : Fazla alınması durumunda ne olur
CEVAP : yüksek tansiyon, ishal, titreme ve kusma görülür.
Potasyum :
SORU : Görevleri nelerdir
CEVAP : asit-baz dengesini ayarlama, sinir hücrelerinde uyarının taşınması gibi görevleri
vardır.
SORU : Eksikliğinde ne olur
CEVAP : iskelet kaslarının kasılması ve sinirsel iletimin aksamasına neden olur.
SORU : Fazla alınır ise ne olur
CEVAP : böbrek yetmezliğine neden olur.
İyot:
SORU : Ne işe yarar
CEVAP : Tiroit bezinden salgılanan tiroksinin hormonunun yapısına katılır.
SORU : İyot eksikliği durumunda ne olur
CEVAP : tiroit bezi iyi çalışamaz ve tiroksin hormonu salgısı azalır.
SORU : Bu durum neye yol açar
CEVAP : tiroit bezinin büyümesine dolayısıyla guatr (Görsel 1.41) denilen hastalığın ortaya
çıkmasına yol açar.
Flor:
SORU : Ne işe yarar
CEVAP : Kemik ve dişlerin yapısına katılır.
SORU : Yetersizliği durumunda ne olur
CEVAP : dişlerde çürüklere
SORU : fazlalığında ise ne olur
CEVAP : dişlerde sararmaya
Magnezyum:
SORU : Ne işe yarar
CEVAP :
Enzimlerin çalışmasını,
kemiklerin sertleşmesini
sinir fonksiyonlarının düzenlenmesini salar.
Kükürt:
SORU : Nerede bulunur
CEVAP : Bazı amino asitlerin yapısında bulunur.
SORU : Eksikliği durumunda ne oluşur.
CEVAP : deride solgunluk
Çinko, bakır:
SORU : Ne işe yarar
CEVAP :
Çeşitli enzimlerin çalışmasını sağlar.
Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Selenyum:
SORU : Ne işe yarar
CEVAP : E vitamini ile birlikte güçlü bir antioksidan ve hücre koruyucusu olarak çalışır
SORU : selenyum nerede bulunur
CEVAP : bazı enzimlerin yapısında yer alır.
SORU : Dokulara faydası nedir
CEVAP : Dokuların oksijen nedeniyle zarar görmesini engeller.
SORU : Bu sayede selenyumun erken yaşlanmanın önlenmesi üzerinde etkisi asıldır
CEVAP : olumlu etkileri vardır.
SORU : selenyum, spermlerin üretimine ve canlılığına eetkisi nedir
CEVAP : katkı sağlar.
SORU : protein için nasıl bir faydası vardır
CEVAP : Protein sentezine, büyüme ve gelişmeye de katkı sağlar.
Mineraller yapıya katılmakla birlikte birçok canlılık faaliyetini de gerçekleştirir. Aşağıdaki tabloda, bazı minerallerin canlıda etkin olduğu birtakım olaylar, bol bulundukları besinler ve eksikliğinde oluşabilecek hastalıklar verilmiştir. Tablo 1.2’yi inceleyiniz.
Bazı mineraller gereğinden fazla alınırsa vücuda zarar verir. Örneğin cıva, kurşun, bakır vb. maddeler zehirleyici etkileri olan minerallerdir. Tarım ilaçları ve fabrika atıklarıyla sulara karışan bu zararlı
mineraller besin zinciri yoluyla insanalara kadar ulaşır (Görsel 1.42)
B. Canlılardaki Organik Bileşikler
SORU : canlıyı oluşturan temel yapılar nelerdir
CEVAP : Organik ve inorganik bileşikler
SORU : Genellikle organik bileşiklerin yapısında ne bulunur,
CEVAP : C, H, O
SORU : bunun yanında organik bileşiği oluşturan temel element nedir
CEVAP : karbondur.
SORU : yapısında her karbon atomu bulunduran molekül, organik molekül müdür
CEVAP :hayır
SORU : buna örnek verin
CEVAP : Karbondioksit (CO2 )
SORU : Karbon, hidrojen ve oksijen dışında birçok organik bileşikte başka hangi elementler de bulunur.
CEVAP : azot (N), fosfor (P), kükürt (S) gibi
SORU : Organik bileşikler; nelerdir
CEVAP : karbonhidratlar, lipitler, proteinler, enzimler, vitaminler, nükleik asitler, hormonlar ve ATP’dir.
SORU : Organik bileşikler, ototrof (üreticiler) canlılar tarafından nasıl üretilebilir.
CEVAP : inorganik maddeler kullanılarak fotosentezle doğrudan
SORU : Organik bileşikler canlılarda; ne olarak görev yapar.
CEVAP :
yapı maddesi (protein, lipit, karbonhidrat),
enerji verici (karbonhidrat, lipit, protein),
düzenleyici (hormon, vitamin, enzim, protein, lipit)
yönetici (nükleik asit)
SORU : Doğadaki organik moleküller, neyin sonucu olarak zincir biçiminde uzar.
CEVAP : tekrarlanan birimlerin birbirine bağlanması
SORU : Organik moleküllerin yapı taşına ne denir.
CEVAP : monomer
SORU : Benzer ya da özdeş yapıda çok sayıdaki monomerden oluşan büyük moleküllere ise ne denir (Görsel 1.43).
CEVAP : polimer
SORU : Monomerden polimere doğru oluşumlara ise ne denir.
CEVAP : polimerleşme (polimerizasyon)
SORU : Bu olaylar sırasında ne harcanır.
CEVAP : enerji
SORU : Monomerlerin birleşmesiyle gerçekleşen ve su açığa çıkaran reaksiyonlara ne denir
CEVAP : dehidrasyon reaksiyonları,
SORU : büyük moleküllerin su yardımıyla yapı taşlarına ayrılmasına ne denir.
CEVAP : hidroliz reaksiyonları
Biliyor musunuz?
● Monemer; Yunanca kökenli bir kelimedir. Monas = tek, meris = kısım anlamındadır.
● Polimer, Yunanca kelime olup “poli = çok, meris = kısım” anlamındadır.
● Karbonlu bileşiklerin önemi: Dünya’mızın her yerinde karbona ya da karbon bileşiklerinin izine
rastlamak mümkündür. Karbon, inorganik ve organik moleküllerin yapısından hücrelerimizin içindeki
DNA’ya kadar her şeyin temelini oluşturan bir elementtir. Yapabildiği bileşiklerin sayısı ve çeşitliliği
yönünden, diğer elementlerden tamamen farklı ve özgün bir yapıdadır. Karbon, diğer elementlere
göre çok çeşitli moleküller oluşturabilme özelliğine sahiptir. Bu özelliğinden dolayı hücredeki birçok
element karbonla birlikte farklı yapı ve çeşitte organik bileşik oluşumunu sağlar. Bu nedenle de farklı
organizma türleri ya da aynı türün bireyleri organik madde çeşitliliği bakımından birbirlerinden ayrılır.
Üretilen besin kaynaklarımızın temeli karbona dayanmaktadır. Bitkiler, fotosentez yoluyla karbonu
alıp besinlerin yapısına katarak kendi besinlerini ve yapılarını oluştururken diğer canlılara da organik
bileşikler için kaynaklık eder.
Organik bileşikleri şöyle sıralayabiliriz:
1. Karbonhidratlar
SORU : Karbonhidratlar, fotosentez sonucu oluşan nasıl moleküllerdir.
CEVAP : organik
SORU : Yapılarında hangi atomları bulundurur
CEVAP : karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O)
SORU : hücrelerde ne olarak kullanılan organik bileşiklerdir (Görsel 1.44).
CEVAP : birinci derecede enerji verici besin
SORU : Hücre zarı ve hücre çeperinin neyine katılır.
CEVAP : yapısına
SORU : Karbonhidratlar, hücreye özgüllük veren ve hücre zarının yapısına katılan proteinlerle birleşerek oluşturabilirler
CEVAP : glikoproteinleri
SORU : Karbonhidratlar,yağlarla birleşerek neleri oluşturur.
CEVAP : glikolipidleri
SORU : Bitkilerde ,ne olarak hücre çeperinin yapısına katılır.
CEVAP : selüloz
SORU : mantarlarda ne olarak hücre çeperinin yapısına katılır.
CEVAP : kitin
SORU : bakterilerde ne olarak hücre çeperinin yapısına katılır.
CEVAP : peptidoglikan
SORU : DNA’da ne şekeri olarak bulunur
CEVAP : deoksiriboz şekeri,
SORU : RNA ve ATP’nin yapısında ise ne şekeri olarak bulunur.
CEVAP : riboz şekeri
SORU : Bitkilerde ne olarak depo edilir.
CEVAP : nişasta,
SORU : hayvanlarda ne olarak depo edilir.
CEVAP : glikojen
SORU : Karbonhidratların monomerleri birbirine ne bağıyla bağlanır.
CEVAP : glikozit bağı
SORU : Karbonhidratlar, içerdikleri şeker sayısına göre kaça ayrılır:
CEVAP : monosakkaritler, disakkaritler ve polisakkaritler olmak üzere üçe
I. Monosakkaritler
SORU : nasıl şekerlerdir.
CEVAP : Basit
SORU : Bunlar, hücre zarından nasıl geçer
CEVAP : sindirilmeden
SORU : nerede çözünür.
CEVAP : suda
SORU : Monosakkaritler neye göre gruplandırılır.
CEVAP : içerdikleri karbon atomuna
SORU : Monosakkaritlerin içerdiği karbon sayısı kaçtır
CEVAP : üç ile yedi arasında değişir.
SORU : Bunlardan beş karbonlu olanlar nelerdir
CEVAP : deoksiriboz ve riboz;
SORU : Bunlardan altı karbonlu olanlar nelerdir
CEVAP : glikoz,fruktoz ve galaktoz
Bunlar biyolojik açıdan önemli monosakkaritlerdir.
Pentozlar (5C’lu monosakkaritler):
SORU : kaç karbonlu şekerlerdir.
CEVAP : Beş
SORU :
RNA ve ATP molekülünün yapısına katılan beş karbonlu şeker, hangisidirCEVAP :ribozdur.
SORU : DNA yapısına katılan beş karbonlu şeker, hangisidir
CEVAP : deoksiribozdur.
Heksozlar (6C’lu monosakkaritler):
SORU : Hemen hemen hepsinin kapalı formülü, ne ile gösterilir.
CEVAP : (CH2O)n
SORU : açık formülleri de aynı mıdır
CEVAP : farklıdır.
SORU : Önemli heksozlar;hangileridir
CEVAP : glikoz, fruktoz ve galaktozdur.
SORU : Glikoz, hücresel solunum olayının nesidir
CEVAP : ham maddesidir.
SORU : Ayrıca diğer disakkarit ve polisakkaritlerin de nesidir
CEVAP : temel monomeridir.
SORU : Glikoz nasıl üretilir,
CEVAP : fotosentezle
SORU : Glikoz hangi organik moleküllere dönüşebilir.
CEVAP : amino asitler ve yağ asitleri gibi
SORU : Glikoz, hangi besinlerde bol bulunur.
CEVAP : bal, üzüm, incir vb.
SORU : ne olarak adlandırılır.
CEVAP : Kan şekeri ve üzüm şekeri
SORU : nelerin yapısına katılır.
CEVAP : Disakkarit ve polisakkaritlerin hepsinin
SORU : Fruktoz, hangi besinlerde bulunur.
CEVAP : bitkisel
SORU : ne olarak da bilinir.
CEVAP : Meyve şekeri
SORU : Fruktoz, un tatlılık oranı nedir
CEVAP : tatlılık oranı en yüksek şekerdir.
SORU : neyin yapısında bulunur
CEVAP : Disakkaritlerden sakkarozun
SORU : neyin yapısına katılmaz.
CEVAP : Polisakkaritlerin
SORU : Galaktoz, nerede bulunur.
CEVAP : hem bitkilerde hem de hayvanlarda
SORU : Memeli hayvanların sütünde daha fazla bulunduğu için ne olarak isimlendirilir.
CEVAP : süt şekeri
SORU : neyin yapısında bulunur.
CEVAP : Disakkaritlerden laktozun
SORU : Bitkilerde neyin içinde,bulunur.
CEVAP : kloroplastın
SORU : ne tür bitkilerde bulunur.
CEVAP : şeker pancarı, yosun, keçi boynuzu
II. Disakkaritler
SORU : Disakkaritler, nasıl oluşan şekerlerdir.
CEVAP : iki monosakkaritin glikozit bağı ile bağlanmasından
SORU : Canlılarda bulunan önemli disakkaritlere örnek nelerdir
CEVAP : maltoz, sakkaroz (sükroz) ve laktoz verilebilir (Şema 1.3).
SORU : Yukarıda verilen denklemlerden de anlaşılacağı gibi bütün disakkaritlerin yapısında ne bulunur.
CEVAP : glikoz
SORU : Verilen denklemlerin hepsinde, ne açığa çıkmıştır.
CEVAP : bir molekül su
SORU : Disakkarit ve polisakkaritler oluşurken monomerlerin arasındaki bağa ne denir.
CEVAP : glikozit bağı
SORU : Dehidrasyon senteziyle oluşan bu bağlar ne kullanılarak kopartılır.
CEVAP : su
SORU : Her bağı koparmak için ne gereklidir.
CEVAP : bir molekül su
SORU : Disakkaritler hücre zarından geçebilir mi
CEVAP : hayır
SORU : Bu nedenle önce ne yapılır
CEVAP : hidroliz edilerek (sindirilerek) monomerlerine (yapı birimlerine) ayrılır.
SORU : Disakkaritler hidroliz edildikten sonra hücre zarından geçebilir mi
CEVAP : evet
III. Polisakkaritler
SORU : Bunlar, çok sayıda glikoz molekülünün glikozit bağı oluşturarak birleşmelerinden oluşan nelerdir
CEVAP : polimer karbonhidratlardır.
CEVAP : hayır
SORU : Vücutta ne olarak kullanılır.
CEVAP : yedek besin deposu olarak ya da yapı maddesi
SORU : Bütün canlılardaki polisakkaritler neyden oluşur
CEVAP : aynı yapı maddesi olan glikozdan
SORU : aynı yapı maddesi olan glikozdan oluştukları için yapıları da aynı mıdır
CEVAP : buna rağmen polisakkaritlerin yapıları birbirinden farklıdır.
SORU : Polisakkaritlerin çeşitliliği, neyden kaynaklanır.
CEVAP : yapılarına katılan glikozların glikozit bağlarının pozisyonlarından
Örneğin selüloz dallanmazken nişasta ve glikojen dallanır (Görsel 1.45).
SORU : Başlıca polisakkaritler;nelerdir
CEVAP : nişasta, selüloz, glikojen ve kitindir.
SORU : Polisakkaritler, kaça ayrılır.
CEVAP : depo polisakkarit ve yapısal polisakkarit şeklinde ikiye
SORU : Nişasta ve glikojen nasıl polisakkarittir
CEVAP : depo polisakkarit
SORU : selüloz ve kitin nasıl polisakkarittir
CEVAP : yapısal polisakkarittir.
NİŞASTA:
SORU : Yeşil bitkiler fotosentezle ürettikleri glikozu nasıl depolar.
CEVAP: nişastaya dönüştürerek
SORU : Nişasta sadece bitki hücrelerinde mi bulunur
CEVAP: evet
SORU : hayvan ve mantar hücrelerinde bulunur mu
CEVAP: hayır
SORU : Nişasta en çok neyde bulunur.
CEVAP: tahıl ve patateste
SORU :Suda nasıl çözünür.
CEVAP :çok az
SORU :İyotla boyanarak ne renk alır.
CEVAP :mavi
SORU :İnsanda besinlerle alınan nişasta, nerede sindirilir.
CEVAP :hücre dışında, sindirim organlarında
SORU :Nişastayı sindiren enzimler bitki ve hayvan hücrelerinde bulunur.mu
CEVAP :evet
SELÜLOZ:
SORU :Selüloz, nasıl sentez edilir
CEVAP :hücre zarındaki özel enzimler tarafından
SORU :Selüloz, bitkilerde nereye katılır.
CEVAP :hücre çeperinin yapısına
SORU :Suda çözülürmü
CEVAP :hayır
SORU : selüloz otçul hayvanların neresinde yaşar
CEVAP :sindirim sisteminde
SORU :otçul hayvanlarda nasıl sindirilir.
CEVAP :sindirici bakteriler tarafından
SORU :Bu nedenle selüloz, otçullar için nedir
CEVAP :temel besin kaynağını oluşturur.
SORU :İnsanların selülozu neden sindiremezler.
CEVAP :selüloz sindirici enzimleri olmadığından
SORU :selüloz, sindirim kanalındaki hücreleri uyararak insanlarda sindirimi nasıl etkiler
CEVAP :kolaylaştırır.
SORU :Selüloz, neyin ham maddesidir.
CEVAP :kâğıdın ve pamuğun
SORU :O nedenle hangi alanda kullanılır.
CEVAP :endüstriyel
GLİKOJEN:
SORU :Hayvan, mantar, bakteri ve arkelerde bulunan nedir
CEVAP :depo polisakkarittir.
SORU :İnsanlarda vücuda alınan glikozların fazlası nerede ne olarak depolanır.
CEVAP :karaciğer ve iskelet kaslarda glikojen olarak
SORU :Glikojenin glikoza dönüşümü, insanda nerede gerçekleşebilir.
CEVAP :hem hücre içinde
hem de hücre dışında
KİTİN:
SORU : yapısal bir polisakkarittir olan kitin yapısında ne vardır
CEVAP :azot
SORU :suda çözünürmü
CEVAP :hayır
SORU :Saf kitin, sertliği edir
CEVAP :deri gibi yumuşak
SORU :yapısına kalsiyum karbonat katılınca ne olur
CEVAP :sertleşir.
SORU :Sertleşen kitin karada yaşayan eklem bacaklıların çoğunun neyini oluşturur.
CEVAP :vücudunu örten dış iskeleti
SORU : Mantarların hücre duvarının yapısında da kitin bulunur. mu
CEVAP :evet
SORU :ameliyatlarda kullanılan ipler neyden yapılmaktadır.
CEVAP :kitinden
SORU : Bu da ameliyat sonrasında dikiş aldırmayı ortadan kaldırır neden
CEVAP : çünkü ameliyat yarası iyileşince bu ipler kendiliğinden erir.
Karbonhidratların Canlılar İçin Önemi
SORU :Canlılar metabolik olaylar için gerekli enerjiyi öncelikli olarak neleri kullanarak sağlar.
CEVAP :karbonhidratları
SORU :Hayvan dokularında oluşturulan enerjinin belirli bir kısmı nelerden sağlanır.
CEVAP :karbonhidratlardan
SORU :Glikozun kandaki yoğunluğu en düşük düzeyde olsa bile kandaki glikozu öncelikle hangi hücreler kullanır.
CEVAP :beyin hücreleri
SORU :Karbonhidratlar, hayvan hücrelerinde sentezlenemediğinden nasıl alınır.
CEVAP :dışarıdan besinlerle
SORU :Besinlerle alınan karbonhidratlardan büyük moleküllü olan disakkarit ve polisakkaritler, sindirilerek neye dönüştürülür.
CEVAP :monosakkaritlere
SORU : Sindirim sonunda oluşan monosakkaritler, hangi organa geçer.
CEVAP :karaciğere
SORU :Glikoz dışındaki monosokkaritler ise hangi moleküle çevrilir
CEVAP :glikoz molekülüne
SORU :nasıl taşınır
CEVAP :kan yoluyla
SORU :nereye taşınır
CEVAP :tüm hücrelere
SORU :Bu nedenle kanda bulunan karbonhidrat, nedir
CEVAP :glikozdur.
SORU :Karbonhidratlar, kanda belirli düzeyde bulunması gereken organik moleküllerdir. İnsan kanında glikozun belirli ve sabit bir oranı vardır. Açlık durumunda 100 mL kanda 70-100 mg glikoz bulunur. Bu oran, sınırın altına düşer ya da üstüne çıkarsa ne olur
CEVAP :vücudun dengesi bozulur.
SORU :Kandaki glikozun fazlası nerde depolanır.
CEVAP : karaciğer ve kaslarda
SORU :ne olarak depolanır.
CEVAP :glikojen
SORU :Gerektiğinde tekrar glikoza dönüştürülüp kullanılabilirmi
CEVAP :evet
SORU :Kan şekeri düştüğünde, karaciğerdeki glikojen, pankreas tarafından salgılanan glukagon hormonunun etkisiyle neye dönüşür
CEVAP :glikoza
SORU :neye geçer
CEVAP :kana geçer
SORU :neyi yükseltir.
CEVAP :kan şekerini
SORU :Kan şekeri yükseldiğinde ise pankreas tarafından salgılanan insülin hormonunun etkisi ile ne olur
CEVAP :kandaki glikoz hücrelere geçerek parçalanır.
SORU :Karaciğer ve kaslarda depolanmış yeterli glikojen olmadığında, kandaki amino asitler ne yapılır
CEVAP :glikoza dönüştürülerek kan şekeri oranı ayarlanır.
SORU :Karbonhidratlar yiyeceklere lezzet verir. Gereğinden fazla karbonhidratlı yiyeceklerle beslenen insanlarda, karbonhidratların bir kısmı hemen kullanılır. Fazlası ne olur
CEVAP :karaciğer ve kaslarda glikojen
şeklinde depo edilir.
SORU :Daha da fazlası ne olur
CEVAP :yağlara dönüştürülerek vücutta depolanır.
SORU :Yeterli miktarda karbonhidratlı besin alınmadığında, vücut neleri kullanır.
CEVAP :karbonhidrattan sonra yağları, daha sonra da proteinleri
SORU :Karbonhidratlar yağlar ve proteinlerle çeşitli bileşikler oluşturarak nereye katılır
CEVAP :hücrelerin yapısına
SORU :Karbonhidratlar nükleik asitlerin (DNA, RNA) ve ATP’nin yapısına da katılırmı
CEVAP :evet
SORU :Canlıların bir kısmı selülozdan doğrudan yararlanmasa bile selülozlu besinler, neye yardımcı olur.
CEVAP :mide ve bağırsakların düzgün çalışmasına
2. Lipitler
SORU :Lipitlerin yapısı hangi atomların birleşmesi ile oluşur.
CEVAP :karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) atomlarının
SORU :Bazı lipitlerde ne gibi atomlar da bulunur.
CEVAP : fosfor (P) ve azot (N)
SORU :Lipitler polimerleşirmi
CEVAP :hayır
SORU :Lipitler nasıl moleküllerdir
CEVAP :biyolojik
SORU :Lipitler suda nasıl çözünür
CEVAP :çok az
SORU :suyu seven kısımları ne ile ilgilidir.
CEVAP :molekül yapılarıyla
SORU :Lipitler nasıl farklılık gösterir.
CEVAP :yapısal ve işlevsel olarak
SORU :Mumlar ve bazı pigmentler lipitlere dâhil midir
CEVAP : evet
SORU :canlıların yapısındaki en önemli lipitler kaç gruptur
CEVAP :yağlar (trigliseritler) fosfolipitler ve steroidler olarak üç gruba ayrılır.
I. Nötral Yağlar (Trigliseritler)
SORU :Yağlar hangi elementlerden meydana gelir.
CEVAP :C, H ve O
SORU :Yağların yapısında, çeşitlerine göre ne gibi elementler de bulunabilir.
CEVAP :fosfor (P) ve
azot (N)
SORU :Yağlar suda çözünürmü
CEVAP :hayır
SORU :nasıl çözünür
CEVAP :Kloroform, benzen, eter ve aseton gibi organik çözücülerle çözünür.
SORU :Yağlar, karbonhidrat ve proteinlere göre ne kadar enerji verir.
CEVAP : çok daha fazla
SORU :Bu olayın sebebi nedir
CEVAP :yağların yapısındaki hidrojen miktarının fazla olmasıdır.
SORU :Yağların solunumda kullanılması ile ortaya ne çıkar
CEVAP :hidrojenler
SORU :ortaya çıkan hidrojenlerin metabolik suya dönüşmesi için neye ihtiyaç vardır.
CEVAP :çok fazla oksijene
SORU :Yağlar, parçalanmaları için çok fazla oksijene ihtiyaç olduğundan enerji verici olarak kaçıncı sırada kullanılır.
CEVAP :karbonhidratlardan sonra ikinci
SORU :Yağların hidrojenleri fazla olduğundan solunumla enerji elde edilmesi sırasında ne oluşur.
CEVAP :daha fazla su
SORU :Yağlar polimer midirler
CEVAP : hayır
SORU :nedirler . nasıl tanımlanır
CEVAP :küçük moleküllerin bir araya gelmesiyle oluşan büyük
moleküllerdir:
SORU :Yağlar, nerede bulunur.
CEVAP :bitki ve hayvan hücrelerinde depolanmış hâlde
SORU :Yağların monomerleri, nelerdir
CEVAP :yağ asitleri ve gliseroldür.
SORU :Bir mol yağ sentezlenirken bir mol gliserole, ne bağlanır.
CEVAP :üç adet yağ asidi
SORU :nasıl bağlanır.
CEVAP :ester bağı ile
SORU :Bu sırada ne olur
CEVAP : üç adet su açığa çıkar.
SORU :Yağların yapısında yer alan yağ asitleri,kaç grupta incelenir.
CEVAP :doymuş yağ asitleri ve doymamış yağ asitleri olmak üzere
iki
Doymuş yağ asitleri:
SORU :Karbon atomları arasında tek bağ bulunan yağ asitlerine ne
denir.
CEVAP :doymuş yağ asitleri
SORU :Bunlar, nasıl yağ asitleridir
CEVAP :genellikle oda sıcaklığında katı hâlde bulunan, hayvansal kaynaklı
SORU :Doymuş yağ asidi içeren yağlara ne denir
CEVAP :doymuş yağlar
SORU :Örnek verin
CEVAP : tereyağ, kuyruk yağı (Görsel 1.46.a).
Doymamış yağ asitleri:
SORU :Bu yağların karbon atomlarının arasında kaç bağ bulunur.
CEVAP : çift bağ
SORU :Karbon atomları hidrojen atomu ile bağ kuramadığı için bu yağ asitlerine ne denir.
CEVAP :doymamış yağ asitleri
SORU :Bunlar, genellikle oda sıcaklığında ne hâlde bulunur (Görsel 1.46.b).
CEVAP :sıvı
SORU :Bazı yağ asitlerini dışarıdan hazır olarak almak gerekir.
Bu tip yağ asitlerine ne denir.
CEVAP :temel (esansiyel = zorunlu) yağ asitleri
SORU : temel amino asitleri hangileridir
CEVAP :Omega 6 ve Omega 3 olarak ifade edilen yağ asitleri
SORU :Doymamış yağ asidi içeren yağlara nedenir.
CEVAP :doymamış yağlar
SORU :Örnek verin
CEVAP : mısır yağı, zeytinyağı, ayçiçek yağı.
SORU :Doymamış yağ asitleri hidrojen atomları ile doyurularak ne elde edilir.
CEVAP :trans yağlar
SORU :trans yağa örnek verin
CEVAP :Margarinler
SORU :Trans yağların kalp damar sağlığı üzerine etkileri nasıldır
CEVAP :olumsuz
Yağların görevlerinden bazıları Şema 1.3’te verilmiştir.
SORU :Kış uykusuna yatan canlılar, uzun göç yolculuğuna çıkan kuşlar (Görsel 1.47) ve çöl ikliminde yaşayan develer vücutlarında yağ depolayarak bu koşullara uyum gösterir.neden
CEVAP :Çünkü yağlar metabolik parçalanma sonunda hem bol su hem de yüksek
enerji sağlar.
II. Fosfolipitler
SORU :Fosfolipitler, yapılarında ne bulundurur.
CEVAP :1 gliserol, 2 yağ asidi 1 fosforik asit ve azot (N) içeren kolin bazı
SORU :nereye katılır.
CEVAP : hücre zarının yapısına
SORU :nelerle beraber
CEVAP :Proteinlerle
SORU :neyden oluşur (Görsel 1.48).
CEVAP :Fosfat grubu içeren ve suyu seven (hidrofilik)
bir baş ile suyu sevmeyen (hidrofobik) iki kuyruktan
SORU :Hücre zarında, fosfolipitlerin hidrofobik kısımları içeri, hidrofilik kuyruk baş kısımları dışarı bakacak şekilde ne oluşur.
CEVAP :çift katlı tabaka
III. Steroitler
SORU :Steroitler, yapısında kaç karbon halkası vardır
CEVAP :dört
SORU :karbon halkasına bağlı ne bulunur
CEVAP : çeşitli işlevsel yan gruplar
SORU : nasıl bir lipit çeşididir.
CEVAP :monomer yapılı
SORU :Steroitler, neyin yapısına katılır.
CEVAP :erkek ve dişi eşey hormonlarının
SORU :Vücut tarafından neyapımında kullanılır.
CEVAP :D vitamini
SORU :Steroit çeşidi olan kolesterol, nereye katılır,
CEVAP :hayvansal hücrelerin
zar yapısına
SORU :ne işe yarar
CEVAP :hücre zarının geçirgenliğini ve dayanıklılığını artırır.
SORU :Kolesterol, sinir hücresinde ne görevi yapar.
CEVAP : yalıtım
SORU :İnsan vücudunda normalden fazla kolesterol bulunması, neye neden olabilir (Görsel 1.49).
CEVAP :damar tıkanıklığına ve sertliğine
SORU :Hücre zarında neyi, ayarlar
CEVAP :geçirgenlik durumunu
SORU :böylece ne olur
CEVAP :derinin su kaybını önler.
SORU :Bitkilerde dış salgılar olan kauçuk, eterik yağ, reçine ve haşhaş sütü nedir
CEVAP :steroit yapıdaki moleküllerdendir
Lipitlerin Canlılar İçin Önemi
SORU :Vücutta ne olarak kullanılır.
CEVAP :yapıcı ve onarıcı
SORU :Genellikle nereye katılır.
CEVAP : hücre zarının yapısına
SORU :ne olarak kullanılır.
CEVAP :Karbonhidratlardan sonra vücutta ikinci derecede enerji kaynağı
SORU :Depo yağlar, ne işe yarar
CEVAP :vücut sıcaklığının korunmasında rol oynar.
SORU :Depo yağlar,iç organlara diğer faydası nedir
CEVAP :basınç ve darbelere karşı korur.
SORU :Diğer organik bileşiklere göre ne kadar metabolik su ve enerji açığa çıkarır.
CEVAP :daha fazla miktarda
SORU :Bu da göçmen kuşların, çölde yaşayan canlıların, kış uykusuna yatan hayvanların hangi ihtiyacını karşılar.
CEVAP :su ve enerji
SORU :vücut ağırlığının taşınmasında, yüzmede ve uçmada kolaylık sağlar.neden
CEVAP : Yoğunluğu az olduğu için
SORU :hangi vitaminlerinin emilmesini sağlar.
CEVAP : A, D, E, K
SORU :Steroitler, hormon ve vitaminlerin yapısına katılarak ne yapar.
CEVAP :düzenleyici görev
3. Proteinler
SORU :Proteinlerin yapısında hangi elementler yer alır.
CEVAP :karbon (C), hidrojen (H), oksijen (O)
ve azot (N)
SORU :Ayrıca bazı proteinlerin yapısında,başka hangi elementler de bulunabilir.
CEVAP : kükürt (S) ve fosfor (P)
SORU :Her canlının kendine özgü molekülü olan proteinler, nasıl yapılıdır.
CEVAP :oldukça büyük ve karmaşık
SORU :Vücudumuzda protein bulundurmayan doku ve organ var mıdır
CEVAP :hayır
SORU :Proteinler, hücrede ne olarak görev yapar.
CEVAP :yapıcı-onarıcı, düzenleyici ve enerji
verici
SORU :Enerji vermede vücutta kaçıncı sırada kullanılır.
CEVAP :karbonhidrat ve yağlardan sonra üçüncü
SORU :Birçok besinin yapısında bulunur (Görsel 1.50). Vücutta nasıl sentezlenir.
CEVAP :DNA kontrolünde
SORU :Proteinler,nasıl farklı çeşitte üretilebilir.
CEVAP : yirmi çeşit amino asidin farklı sayı, çeşit ve dizilişte olmasına bağlı olarak
SORU :Ayrıca son yıllarda bilim insanlarının yaptığı çalışmalar sonucunda bazı prokaryot canlılardan iki amino asit çeşidi daha bulunmuştur. Proteinlerin temel yapı birimleri nedir
CEVAP :amino asitlerdir.
SORU :Bir amino asidin yapısında hangi gruplar vardır
CEVAP :amino grubu (NH2), karboksil grubu (COOH) ve radikal grup (R) vardır (Görsel 1.51).
SORU :Radikal gruplar nasıl yapılardır.
CEVAP :değişken
SORU :Bu değişkenlik amino asitlerde neye neden olur.
CEVAP :çeşitliliğe
SORU :Amino asitler; kuvvetli asitler karşısında nasıl davranır.
CEVAP :baz,gibi
SORU :kuvvetli bazlar karşısında nasıl davranır.
CEVAP :asit gibi
SORU : Bu özelliği gösteren bileşiklere ne denir.
CEVAP :amfoter
SORU :Amfoter özellik, amino asitlere ne sağlar.
CEVAP :bulundukları ortamdaki pH değerinin belirli sınırlarda kalmasını
SORU :Amino asitler birbirlerine nasılbağlanır.
CEVAP :amino ve karboksil gruplarıyla
SORU :Bu iki grup arasında nekurulur,
CEVAP :peptit bağı
SORU :oluşan yapıya ne denir.
CEVAP :dipeptit
SORU :Bu sırada bir ne açığa çıkar.
CEVAP : su molekülü
SORU :Çok sayıda amino asidin birleşmesiyle oluşan yapıya ne denir.
CEVAP :polipeptit
Biliyor musunuz?
SORU :Proteinler kaç farklı yapıda olabilir.
CEVAP :birincil (primer), ikincil (sekonder), üçüncül (tersiyer) ve dördüncül (kuaterner) olmak üzere dört
SORU :Kuaterner yapıda olanlar neyden oluşur
CEVAP : iki ya da daha fazla polipeptit zincirinden
SORU :diğer yapılar neyden oluşur.
CEVAP :tek bir polipeptit zincirinden
SORU :Proteinlerin birincil yapısı neyden oluşur.
CEVAP :düz polipeptit zincirinden
SORU :Bu zincir rastgele değil ne ile belirlenir.
CEVAP :genetik bilgi
SORU :Radikal grup ve zinciri oluşturan omurganın kimyasal özelliği neyi oluşturur.
CEVAP :ikincil ve üçüncül yapıları
SORU :İkincil yapı, nasıl oluşur.
CEVAP :polipeptit zincirinin sarmal şekilde kıvrılarak hidrojen bağları ile tutulması sonucunda
SORU : Bu bağlar, sekonder yapının nasıl bir şekil almasını sağlar.
CEVAP : sarmal
SORU :Üçüncül yapı, nasıl bir yapıdır.
CEVAP :proteinlerin üç boyutlu şekil kazandığı
SORU :Hidrojen bağlarıyla beraber ne bulunur.
CEVAP :disülfid (s-s) köprüleri
SORU :Dördüncül yapı, nasıl oluşur.
CEVAP :iki ya da daha fazla polipeptit molekülünün birleşmesiyle
SORU :Kollajen protein; neyden oluşur.
CEVAP :üç hemoglobin, dört polipeptit zincirinden
SORU :Proteinler hidroliz edildiklerinde ne olur
CEVAP :pepton, polipeptit, dipeptit ve amino asitlere ayrılır.
SORU :Tüm canlıların yapısına katılabilen yirmi amino asidin kaç tanesi nerde sentezlenir
CEVAP : on ikisi insan vücudunda
SORU :diğer sekiz amino asit ise nasıl alınır.
CEVAP :besinlerle dış ortamdan hazır olarak
SORU :Bu sekiz amino aside ne denir.
CEVAP :temel (esansiyel) amino asitler
SORU :Besinlerle alınan proteinler, sindirim sisteminden hidroliz tepkimeleri ile amino asitlere kadar parçalandıktan sonra ne olur
CEVAP :amino asitler emilir.
SORU : amino asitler hücrelere nasıl taşınır
CEVAP :Kanla
SORU :bireyin DNA’sındaki genlerin taşıdığı bilgiye göre ne olur
CEVAP :yeni proteinler sentezlenir.
SORU :Canlılardaki proteinin farklı olması; neyden kaynaklanır.
CEVAP : proteindeki amino asitlerin sıra, sayı, çeşidi ve dizilişinin farklı olmasından
SORU :İhtiyaçtan fazla tüketilen proteinler, ne olur
CEVAP :vücutta karbonhidrata ve yağa dönüştürülerek depo edilir.
SORU :Proteinlerin yapısının yüksek sıcaklık, basınç, pH ve tuz derişimi gibi etkenlerle bozulmasına ne denir
CEVAP :denatürasyon
SORU :Denatüre olan proteinlerde lifleri bir arada tutan bağlar ne olur.
CEVAP :kopar ve lifler çözülür
SORU :örnek verin
CEVAP :Yumurtanın pişirilmesi denatürayona
örnektir (Görsel 1.52).
SORU :Denatüre olmuş proteinin yapısındaki peptit bağı sayısı, amino asit sayısı, amino asit dizilişi değişir mi
CEVAP :hayır
Proteinlerin Canlılar İçin Önemi
SORU :Vücudumuzun yapısına en fazla katılan organik moleküllerdir depo edilebilirlermi
CEVAP : hayır
SORU :Enzimlerin ve bazı hormonların yapısını oluşturup ne olarak görev yaparlar.
CEVAP :düzenleyici
SORU :kan için faydası nedir
CEVAP :Kan pıhtılaşmasında rol oynar.
SORU :Kaslar için faydası nedir
CEVAP : kasılıp gevşemesinde rol oynar.
SORU :nerede bulunur.
CEVAP :Deri, tırnak, kemik ve dişin yapısında
SORU :Kanda O2 ve CO2 taşınmasını sağlayan hemoglobinin yapısına katıldığı için, nerede görev alır.
CEVAP :taşımada
SORU :Vücudu yabancı maddelere ve mikroplara karşı koruyan antikorlar, neyden oluşmuştur
CEVAP : proteinlerden
SORU :Bu nedenle nerede görev alır.
CEVAP :vücudun bağışıklık sisteminde
SORU :Büyüme ve gelişmede faydası nedir
CEVAP :etkilidir.
SORU :Vücutta yaralanan kısımlar için faydası nedir
CEVAP :yenilenmesinde önemli görevler üstlenir.
SORU :Hücre zarının yapısına katılır ve neyde etkin rol oynar.
CEVAP : madde geçişinde
SORU :Karbonhidrat ve yağların tükenmesi durumunda ne olarak kullanılır.
CEVAP :üçüncü derece enerji kaynağı
SORU :Kanın osmotik basıncını ayarlayarak kan ve doku hücreleri arasında neyi düzenler.
CEVAP : madde alışverişini
SORU :Protein yetersizliğinde canlılarda ne olur
CEVAP :büyüme yavaşlar hatta zamanla durabilir.
SORU :Bu durumda; neler olur
CEVAP :
zihinsel gelişmede gerileme görülebilir,
vücut direnci azalır,
kanın pıhtılaşması gecikir,
hastalıklar ve açılan yaralar geç iyileşir.
Biliyor musunuz?
SORU :Karbonhidrat ve yağ monomerlerinin solunumla parçalanmaları durumunda yan ürün olarak ne açığa çıkar.
CEVAP :CO2 ve H2 O
SORU :Protein molekülleri parçalandığında ise ne açığa çıkar.
CEVAP : CO2; H2O ve NH3 (amonyak)
SORU :NH3 (amonyak) karaciğerde çevrilir
CEVAP :üreye
SORU :üre nasıl atılır
CEVAP : idrarla
.
SORU :
CEVAP :
SORU :
CEVAP :
SORU :
CEVAP :
SORU :
CEVAP :
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder